ساعت از ١٢ شب که می گذرد، زندگي برايشان شروع مي شود. كتاب مي خوانند، فيلم مي بينند، مي نويسند، اينستاگرام و خبر رسان تلگرام را اوج و پايين مي كنند و… در ميانه
شب های روشن
عبارات مهم : زندگي
ساعت از ١٢ شب که می گذرد، زندگي برايشان شروع مي شود. كتاب مي خوانند، فيلم مي بينند، مي نويسند، اينستاگرام و خبر رسان تلگرام را اوج و پايين مي كنند و… در ميانه هاي شب ميان وعده اي مي خورند و زندگي شبانه ارزش را ادامه مي دهند تا سپيده صبح كه وقت ميان وعده اي ديگر و خواب هست. سبك زندگي گروهي از شهروندان، زندگی در شب هست؛ سبکی كه بعضي از پژوهشگران در مورد آن معتقدند «چه وقت بخوابيم و چه وقت بيدار شويم» تنها به عادت يا انضباط ربطي ندارد چون ساعت بيولوژيك بدن مان كه ٥٠درصد آن را ژنتيك تعيين مي كند بر آن تاثير مستقيم دارد و بخشي از آن هم به محيط زندگي و سن مربوط هست. «مالکولم فان شانتس»، استاد پژوهش ساعت بدن می گوید: «ما فکر می کنیم افرادی که تا دیروقت شب بیدارند، سالم نیستند و افرادی که تا دیروقت روز می خوابند، تنبل اند ولی واقعیت این است که همه اینها به بیولوژی انسان مربوط است.» البته در بعضي از تحقيقات علمي نشان داده شده است که این موضوع، تهديدي جهت سلامت روان و جسم نیست و بر اين باورند كه نامنظم بودن برنامه زندگي اين افراد از عواملي است كه به اين مشكلات دامن مي زند.
شب های روشن
شب زنده داران راضي
«مهسا» ٦ سالي مي شود شب زنده دار هست؛ از زماني كه زندگي دانشجويي را تجربه مي كند. او دانشجوي مقطع كارشناسي ارشد هست. صورت شادابي دارد، از خستگي و بي خوابي در آن خبري نيست و با انرژي حرف مي زند. مهسا ساكن كرج است و در پایتخت کشور عزیزمان ایران درس مي خواند و براي فرار از رفت وآمد در پانسيون ساكن است.
زندگي دانشجويي آغازي بر شب بيداري شما بود. در اين مدت به مشكلي برنخورده ايد؟
ساعت از ١٢ شب که می گذرد، زندگي برايشان شروع مي شود. كتاب مي خوانند، فيلم مي بينند، مي نويسند، اينستاگرام و خبر رسان تلگرام را اوج و پايين مي كنند و… در ميانه
تا زماني كه مجبور نشوم، كلاس هاي صبح را گزینش نمي كنم، البته بيشتر كلاس هاي صبح را غيبت مي كنم.
در طول شب بيشتر به چه كارهايي مي پردازيد؟
بیشتر مواقع با فرزند ها فيلم مي بينيم يا سرگرم حرف زدن مي شويم. خيلي مي چسبد. شب پر از آرامش است و از استرس روز ديگر خبري نيست. حيف نيست از سكوت و آرامش شب استفاده نكنيم؟ اصلا دلم نمي خواهد آرامش شب را با هيچ چيزي عوض كنم آن هم با خواب و عالم بي خبري. كسري خوابم را هم سعي مي كنم صبح ها يا اگر كلاس نداشته باشم بعدازظهرها تلافي كنم. تا امروز هم هيچ مشكلي به وجود نيامده است.
«رويا» یکی دیگر از شب زنده دارانی است که از سال ٨٩-٩٠ در گروه شهروندان شب زنده دار قرار داده شد و از آن وقت به بعد شب بيداري جزو سبك زندگي اش شده است است.
شب های روشن
چه شد جزو جمعيت شب زنده داران قرار گرفتيد؟
جدا شدن از خانواده و زندگي دانشجويي در اين مسأله تاثيرگذار بوده هست، البته قبل از دانشگاه هم شب ها بيدار مي ماندم ولی هرازگاهي. خود اينستاگرام كلي وقت مي برد. گوش دادن به موسيقي هم در سكوت شب لذت بخش است و نمي توان از اين لذت ها چشم پوشي كرد.
ساعت از ١٢ شب که می گذرد، زندگي برايشان شروع مي شود. كتاب مي خوانند، فيلم مي بينند، مي نويسند، اينستاگرام و خبر رسان تلگرام را اوج و پايين مي كنند و… در ميانه
رويا هم مثل بسياري از جوانان شب زنده دار سرگرم گوشي و نوت بوک مي شود و گاهي اوقات هم كتاب مي خواند و كمتر پيش مي آيد فيلم ببيند.
بيشتر اوقات تا چه ساعتي بيدار مي مانيد؟
بیشتر شب ها تا پنج صبح بيدار هستم. شب آرام است و راحت تر مي توانم به كارهايم برسم. شب برايم لذت بخش هست، البته براي صبح بيدار شدن مشكلي ندارم. هر ساعتي كه كار داشته باشم يا بخواهم بيدار مي شوم. ساعت ٨،٩، ١٠.
شب های روشن
تحقيقات علمي نشان از اين دارد كه شب زنده داري باعث چاقي مي شود.
من سال هاست وزن ثابتي دارم و در طول اين سال ها هيچ وقت دچار اضافه وزن نشده ام.
«محسن» هم از سال ٨٦ با شروع دوران دانشجويي به شب زنده داران اضافه شده است است.
در ساعات بيداري بيشتر چه فعاليت هايي انجام مي دهيد؟
كتاب مي خوانم، خبرها را چك مي كنم، زبان مي خوانم، البته قبلا فيلم هم مي ديدم. اگر شب ها بخوابم فكر مي كنم تمام روز را از دست داده ام. عصبي مي شوم، براي همين اگر خسته هم باشم باز بيدار مي مانم.
او در مطبوعات مشغول به كار است و براي همين وقت دارد صبح ها را بخوابد. «محسن» اعتقاد است آرامش شب ها كمك مي كند به كارهايش راحت تر برسد.
شب بيداري ها برايتان مشكلي پيش نمي آورد؟
با خيال آسوده به همه كارهايم مي رسم ولی تنها يك ايراد دارد، اين كه صبح ها اگر كار اداري اي داشته باشم روز سختي را در پيش خواهم داشت. بارها شيوه هاي متفاوت را امتحان كرده ام ولی با اين كه هشت ساعت خوابيده ام، بعد از بيداري احساس خستگي كرده ام ولی وقتي تا صبح به كارهايم مي رسم و تا ١٢ظهر مي خوابم سرحال روزم را شروع مي كنم.
شب بيداري در طولاني مدت عوارض جسمي و رواني در پي دارد. تاكنون با مشكلاتي از اين دست روبه رو بوده ايد؟
چيزهايي خوانده ام مبني بر اين كه باعث افسردگي مي شود، ولی در شرايط كنوني جامعه افسردگي افراد ارتباط مستقيمي با شب بيداري يا سحرخيز بودن آنها ندارد. البته تا به امروز نه افسرده شده است ام نه چاق.
«محسن» البته بارها سعي كرده شب ها سریعتر بخوابد ولی هيچ وقت نتوانسته صبح سریع بيدار شود و در نهايت همان ١٢ظهر از خواب بيدار شده است است.
«محمد» هم در مطبوعات مشغول به كار است و عاشق زندگي در شب.
شب زنده داري شما هم با زندگي دانشجويي ارتباط دارد؟
از زماني كه دانشگاهي شدم به شب زنده داري عادت كردم. فضاي خوابگاه تاثيرگذار بود. زندگي با هم سن وسال ها و وقت براي فيلم ديدن و كتاب خواندن. اوايل فكر نمي كردم عادت كنم، البته الان از اين عادت ناراضي نيستم.
او شب بيداري را يكي از لذت هاي زندگي مي داند و اعتقاد است بايد شرايط زندگي در جوامع به گونه اي باشد كه اين بخش از جامعه بتوانند از شب زنده داري ارزش بيشتر لذت ببرند.
در مدت زماني كه بيداريد، بيشتر چه كارهايي انجام مي دهيد؟
فيلم ديدن و گوش دادن به موسيقي بخش هاي جالب شب زنده داري هست، ولی من از ساعت ١٢شب به بعد ذهنم بهتر فعاليت مي كند و هر كاري كه داشته باشم، راحت تر مي توانم انجام بدهم. درواقع شب ها توانايي ام براي انجام كارها بيشتر است.
او اعتقاد است به زندگي شبانه بايد بها داد و پيشنهادهايي هم دارد.
از نظر او ماجرا تنها به شب زنده داران معطوف نمي شود؛ بعضي آدم ها هم هستند كه به زور مي خوابند آن هم با هزينه هاي گزاف تا به گفته خودشان از لذت خواب شب بي بهره نمانند. «محمد» شب زنده داري را سبكي از زندگي مي داند كه بسيار هم لذت بخش هست، البته به شرط اينكه بعضي از امكانات رفاهي همچون كافه ها و بازارهاي شبانه مهيا شود تا اين گروه از شهروندان بتوانند بهره بيشتری از وقت خود ببرند، البته ساعات كاري هم يكي ديگر از دغدغه هاي اين گروه از شهروندان هست، البته كارشناسان خواب هم در اين مورد توصيه هايي دارند مبني بر اينكه جامعه، ادارات و مدارس باید در قبال افرادی که ساعت بیداری ارزش شب هاست، انعطاف بیشتری داشته باشند؛ به عنوان نمونه در همه سطوح این امکان وجود داشته باشد که کارمندی کار خود را دیرتر شروع و دیرتر تمام کند.
سبك زندگي مان را تغيير بدهيم
فربد فدايي، متخصص مغز و اعصاب است و راجع به این سبک زندگی، حرف هایی جهت گفتن دارد. او در گفت وگو با «شهروند» مي گويد: «نسل هاي گذشته، انسان روزها فعاليت مي كرد و شب ها مي خوابيد ولی بعد از سهولت فراهم آوردن روشنايي و بعد از آن اختراع برق موجب شد انسان اين توانايي را بيابد تا در تاريكي شب فعاليت هايي داشته باشد. روندي كه به مرور وقت در ميان جوامع بشري رواج يافت، با گسترش جوامع شهري توسعه يافت و در بعضي مواقع روندي ناگزير به نظر رسيد. اگرچه در نهايت به ضرر تناوب طبيعي و خواب و استراحت است.»
فدايي در مورد دلايل شب زنده داري مي گوید: «در ميان شهروندان جامعه گروهي وجود دارند كه اصولا به اين دليل كه در طول روز مشغله فراواني دارند و در اين ساعات تمركز مورد نیاز براي فعاليت هاي فكري پيدا نمي كنند، شب را براي اين دسته از فعاليت ها تخصیص داده شده است مي دهند. البته عده اي هم وجود دارند كه به دليل مبتلا شدن به بيماري- جسمي يا رواني- تمايل دارند شب ها بيدار باشند و روزها را به خواب تخصیص داده شده است دهند تا حداقل تماس را با افراد پيرامون خود داشته باشند.» اين متخصص مغزواعصاب با بیان این که شب زنده داري به سبكي از زندگي بدل شده است هست، ادامه می دهد: «اصولا انسان به گونه اي آفريده شده است است كه هورمون هاي ايجادكننده تحرك و افزايش قدرت ذهني در ساعات اوليه صبح بيشترين ميزان ترشح را داشته باشند و در برابر هورمون هايي كه با استراحت و آرامش مرتبطند در ساعات شب بيشترين ترشح را دارند، بنابراين كساني كه عكس قاعده طبيعي روز مي خوابند و شب بيدار مي مانند، اين نظم طبيعي را برهم مي زنند و در نهايت با مشكلات عديده اي روبه رو مي شوند.» فدايي راه حل جلوگيري از بسياري از اختلالات رواني و جسمي را تغيير شيوه زندگي می داند: «سهولت استفاده از وسايل روشنايي و همين طور وجود وسايل ارتباطي نوين درگسترش اين روند نقش دارند ولی آنچه توصيه مي شود، برگشت اين سبك زندگي به روند طبيعي است تا از بسياري اختلالات رواني و جسمي جلوگيري شود.»
پيامدهاي شب زنده داري
يك ضرب المثل انگليسي مي گويد: پرنده اي كه سریعتر بيدار شود، كرم را مي خورد و بقيه گرسنه مي مانند ولی جغدهاي شب زنده دار احتمالا چيزهاي بيشتري از يك غذاي خوشمزه را از دست مي دهند. شب زنده داري و بيدار ماندن يكي از سبك هاي زندگي است كه در ميان بعضي افراد مرسوم هست. سبكي كه به گفته محققان پيامدهايی دارد.
اختلال در يادگيري: مغز و بدن خسته توانايي دريافت درست اطلاعات و ذخيره در حافظه را ندارد. درواقع كم خوابي باعث افت تمركز و توجه مي شود و حافظه فعال را دچار اختلال مي كند.
ناپايداري احساسي: حس وحال و روحيه فرد كم خواب دایما درحال تغيير است و بايد توجه داشت بي نظمي طولاني مدت در خواب موجب بروز مشكلات رواني مانند اختلال عصبي يا افسردگي مي شود.
قضاوت و ارزيابي نادرست: كم خوابي باعث مي شود تا به درستي تصميم گيري نكنيد به طوري كه تحقيقات علمي نشان مي دهند كم خوابي روي قضاوت هاي اخلاقي انسان تاثير مي گذارد.
افزايش اشتباه و تصادف: تحقيقات نشان از اين دارند كه ٢٧٤هزار اشتباهي كه در محل هاي كار صورت مي گيرد ريشه در بي خوابي كارمندان دارد. مساله اي كه ریشه در نداشتن تمركز و ناتواني در تحليل صحيح عنوان دارد.
اختلال در سلامت جسم: بسياري از مشكلات و بيماري هاي جسمي مي توانند ريشه در بي خوابي يا كم خوابي داشته باشند. به طوري كه بيماري هاي قلبي، چاقي مفرط، فشار خون، سكته و ديابت را می توان نام برد و اين در حالي است كه بي خوابي عمر را كوتاه مي كند و توليد آنتي بادي را در بدن كاهش مي دهد. درواقع بي خوابي يا كم خوابي سيستم دفاعي بدن را ضعيف مي كند و فرد سریعتر بيمار مي شود.
افت كارايي و بازده: افرادي كه كم خوابي دارند نمي توانند صددرصد حواس ارزش را به كار بدهند و متمرکز باشند براي همين بازده موردانتظار را ندارند.
توانايي نداشتن در كنترل استرس: يكي از آثار بي خوابي ضعيف شدن ذهن است به طوري كه فرد در مواجهه با موقعيت هاي تنش زا و پراسترس نمي تواند عكس العمل معقولي داشته باشد. حتي چندساعت كم خوابي هم مي تواند باعث نداشتن توانايي افراد در مواجهه با شرايط منفي و ناخوشايند شود بعد به هيچ وجه به ديرخوابيدن يا كم خوابيدن عادت نكنيد.
كم خواب هاي مشهور
«بانوي آهنين» لقب مارگارت تاچر بود؛ زني كه ٤ساعت خواب در شبانه روز برايش كافي بود و خدمتكاران در دوران نخست وزيري او به اين كم خوابي ها عادت كرده بودند ولی زماني كه دوران نخست وزيري تاچر به پايان رسيد و «جان ميجر» جانشين او شد خدمتكاران سردرگم شده است بودند چون ميجر عادت داشت ٨ساعت بخوابد. «٦ساعت خواب براي يك مرد كافي هست، براي يك زن ٧ساعت و براي يك احمق ٨ساعت.» اين جمله مشهور ناپلئون هست. جمله اي كه ناپلئون را هم در ليست كم خواب هاي مشهور قرار مي دهد. در اين ليست نام چرچيل هم به چشم مي خورد مردي كه در وقت جنگ تنها ٤ساعت مي خوابيد و عصرها كمي چرت مي زد. «مريسا ماير» رئيس ياهو، «ايندرا نويي» رئيس پپسي و دونالد ترامپ هم در اين ليست قرار مي گيرند.
اما در اين ميان جورج بوش از آن دسته افرادي بود كه هر شب بايد ساعت ده به رختخواب برود در حالي كه بيل كلينتون تا ديروقت كار مي كرد و صبح ها ساعت ٥-٤ به رختخواب مي رفت، البته كلينتون بعد از ناراحتي قلبي كه برايش پيش آمد ميزان خوابش را افزايش داد. «آريانا هافينگتون» موسس سايت مشهور Huffington Post در يك دوره زماني آن قدر بي خواب شد كه وقتي از خستگي بي هوش شد، روي گونه اش افتاد و استخوان گونه اش شكست و پنج بخيه خورد. «ونسان ونگوك» هم از آن دسته نوابغي بود كه بي خوابي بخشي از زندگي اش شده است بود و براي همين به داروي خواب آور پناه برد و به تدريج مسمومش كرد به طوري كه بعضي ها تصور مي كنند يكي از عواملي كه او را به سوي خودكشي سوق داد همين مسأله بود. «آبراهام لينكلن» هم يكي از بي خواب هاي مشهور بود؛ فردي كه پياده روي هاي شبانه طولاني اش مشهور بود.
شهروند /لیلا مهداد
واژه های کلیدی: زندگي | بيداري | بي خوابي | اخبار اجتماعی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
